Agenda:

• Uitwisseling landbouwer gegevens (landbouw & visserij)
• GIPOD-roadmap 2027 (Athumi)
• Bespreking resultaten bevraging rol GIS-ambtenaar

Daphne ruigrok – Landbouwpercelen voor lokale besturen

Het agentschap voor landbouw en visserij heeft heel wat gegevens over landbouwpercelen. Zo houden ze per perceel bij welke teelten, welke productiemethode.Dit wordt o.a. gebruikt voor subsidie.

Informatie over landbouwgebruikspercelen worden op dit moment op drie manier gedeeld met de besturen:

1. Via Geopunt, wfs – jaarlijkse update, zonder persoonsgevoelige infomatie, https://www.vlaanderen.be/datavindplaats/catalogus/landbouwgebruikspercelen-lv-2023
2. Als open geodata – drie snapshots per jaar, als verrijkte downloads (twee tijdelijke en één definitieve), https://www.vlaanderen.be/datavindplaats/catalogus/open-geodata-landbouwgebruikspercelen
3. Via het Geoloket landbouw en visserij – real time, dagelijks, puntbevraging op perceelsniveau; https://landbouwcijfers.vlaanderen.be/geoloket-landbouw (ook al 2024)

Landbouw en visserij gaat op zoek naar een manier om op een vlottere manier, MEER informatie over de landbouwgebruikspercelen te kunnen delen, met besturen. Voorbeelden van nieuwe informatie die beschikbaar zou kopen: Meer attributen, bijkomende bestemming, …

Ze zoeken vooral naar een goede manier om ook de persoonsgevoelige gegevens over de pachters van zo’n perceel te kunnen delen. Dit zou via een nieuw protocol mogelijk moeten gebeuren.

Hiervoor komen in de vergadering meerdere voorstellen naar boven:

1. Besturen hebben nu al mogelijkheid om in te tekenen via website landbouw/visserij – zodat ze tweejaarlijks xlsx bestanden voor identificatie van de landbouwers kunnen bekomen. Deze tweejaarlijkse download, excel, moet eigenlijk gelogd worden. Een bestuur zou moeten kunnen bijhouden WIE, voor WELKE FINALITEIT de persoonsgegevens van de pachters opvroeg. Eventueel kan dit via de dienstenleverancier bekeken worden, of met de DPO, … (dit hoeft niet persé digitaal, maar een bestuur moet wél kunnen aantonen dat dit gelogd wordt)
2. Landbouw en visserij bekijkt op dit moment de mogelijkheid om een puntbevraging te kunnen doen per perceel, met een nieuwe magda-service, waarbij de gdpr gevoelige gegevens kunnen opgevraagd worden: Een magdadienst “geefLandbouwperceel”. Hier zou de logging van wie deze gegevens consulteert, dan via magda bijgehouden worden.

Vraag is hier vooral naar de besturen:

• zal het voor hen mogelijk zijn om vlot toegang te krijgen tot deze magda service? Vermoedelijk zullen de dienstenleveranciers hier een module moeten voorzien/ontwikkelen, om deze persoonsgegevens dan via de magda api te kunnen beschikbaar stellen.
• Voor welk doel (finaliteit) zullen besturen deze gegevens kunnen opvragen? Hoe duiden besturen dit aan bij bvb kadaster?
• Voldoet de service aan de verwachtingen van de besturen? Misschien zijn de gis-coordinatoren zelf niet de juiste persoon om deze vraag te beantwoorden?)
• Zullen besturen dit kunnen/willen betalen, is hier interesse voor? Is deze manier van werken haalbaar voor besturen?

Tijdens de vergadering komen nog andere voorstellen naar boven:

1. Sommige besturen geven aan, dat er toch nood is om info in bulk beschikbaar te hebben. Vb leeftijd landbouwer, om te kunnen bekijken welke landbouwpercelen in de komende jaren vrij zouden komen.
   Aanpak van deze methodiek zou kunnen vergelijkbaar aangepakt worden zoals kadastergegevens binnen de besturen: om bvb  per 3 maand een export te bekomen, en dan via leverancier de finaliteiten te laten loggen waarvoor gebruikers de gegevens opvraagt
2. Een andere piste, geopperd vanuit de VVSG stuurgroep, om de mogelijkheid te voorzien om via magda online 1 perceel te kunnen bevragen. Dit werd nog niet nagevraagd, maar kan ook bekeken worden.

Timing (onder voorbehoud) najaar 2025:  eerst moet het protocol gefinaliseerd worden, er zijn al gesprekken met MAGDA, maar er zijn nog zaken die in orde moeten gebracht worden. Tot dan geldt de oude procedure met eenmalig gegevens opvragen. de huidige manier van informatie delen (zonder GDPR gevoelige gegevens) van de landbouwgebruikspercelen,  blijft bestaan.

GIPOD Roadmap – Niels Callens

Achtergrond

• In 2023 hebben nutsbedrijven en de Vlaamse overheid ingestemd met een verhoogde financiering van GIPOD (50/50 verdeling).
• Doel: Ambities realiseren en functionaliteiten verbeteren/uitbreiden.
• Er zijn algemene gebruikersvragen, uitbreidingen van bestaande functionaliteiten, en specifieke vragen die gebundeld worden in businesscases waarvoor extra financiering nodig is.

Thema’s van vernieuwing (Roadmap)

Businesscases

Niet inbegrepen in de roadmap; financiering moet extern gezocht worden. Onderwerpen:

• Adviesverlening.
• Herstel en bestrating van zones.
• Impactberekening (bv. De Lijn).
• Digitalisatie van retributiedata en domeinaanvragen.

Tijdlijn

• 2025: Verbetering van bestaande functionaliteiten.
• 2026: Nieuwe aanvragen zoals sperperiode, start/stop-functionaliteiten, voorlopige oplevering.
• 2027: Implementatie van overige functionaliteiten en enkele businesscases.

Businesscases: Voor eerst financiering zoeken; implementatie tegen 2027.

Feedback en aandachtspunten

• Hinderpremie: Vaak fout uitgekeerd door verkeerde zones; verbetering via start/stop-functionaliteit en gebruik van signalisatievergunningen.
• Betrokkenheid aannemers: Verhogen voor zichtbaarheid (bv. sperperiodes) en betere samenwerking.
• Communicatie: Lokale besturen gebruiken GIPOD vaak alleen door verplichte regelgeving, zonder inzicht in het nut en de meerwaarde. Meer uitleg over uniformiteit, standaardisatie en minder hinder is noodzakelijk.
• Technische vragen: Gemeenten hebben moeite om toegang te krijgen tot data over ondergrondse infrastructuur.

Rol van GIS-coördinator binnen lokaal bestuur

Er is een bevraging gedaan over de rol van de GIS-medewerker binnen lokale besturen, met vragen over hun plaats in de organisatie en de taken die zij uitvoeren. Het doel is om de nieuwe gemeenteraadsleden beter inzicht te geven in het nut van GIS en te bepalen of er nood is aan een coördinator, operator, of een ander technisch profiel. Het uiteindelijke doel is documentatie op te stellen die de verschillende profielen beschrijft en de rol van GIS binnen de gemeente definieert.

De resultaten van de bevraging, gepresenteerd door Ward, tonen dat GIS-werk zich voornamelijk richt op het beheren van informatie, repetitieve administratieve taken en digitalisatie. Innovatieve projecten en GIS-analyses worden minder vaak uitgevoerd; minder dan de helft van de gemeenten doet dit regelmatig. Vicky stelt voor om gemeentes te onderscheiden op basis van hun focus, bijvoorbeeld tussen onderhoud en analyse, en te onderzoeken of er met verschillende profielen gewerkt kan worden.

Veel GIS-medewerkers richten zich op het laten functioneren van de basisprocessen, maar er is weinig aandacht voor de diepere laag, zoals analyses en het optimaal benutten van data. Er is frustratie onder GIS’ers over tijdgebrek en het ontbreken van een platform voor kennisdeling, zodat methoden en toepassingen van anderen niet eenvoudig kunnen worden overgenomen. Een ander probleem is dat GIS-coördinatoren soms onvoldoende kennis hebben, bijvoorbeeld voor eenvoudige toepassingen zoals kaarten met een buffer rond voorzieningen. Dit roept de vraag op naar de noodzaak van het delen van goede praktijken, mogelijk via een blog.

Een belangrijke uitdaging is hoe GIS’ers effectief kunnen coördineren, workflows opzetten en mandaat krijgen om over verschillende diensten heen zaken te verwezenlijken. Er wordt gepleit voor een heroriëntatie van de werkgroep, waarbij informatie onderling wordt gedeeld en niet uitsluitend van bovenaf wordt aangeleverd.

Conclusie, er is een uitgebreide discussie gevoerd over het beter delen van best practices en het opstellen van documentatie die de verschillende rollen van GIS-medewerkers binnen een gemeente beschrijft. Ook wordt een herzien overzicht van de decretale GIS-verplichtingen als noodzakelijk gezien. Ward Van Hal werkt hier ‘en petit comité’ op verder en koppelt later terug.

De opname kunt u hier herbekijken (paswoord vereist)