In de marge van VVSG-GIS en VVSG Smart Cities op
10/1/2019 werd een infosessie gegeven door VITO over Terrascope. Terrascope is het online platform van VITO dat de Sentinel-satellietdata voor België ontsluit via een webloket. Binnen het Europese Copernicus-aardobservatieprogramma zijn intussen 4 Sentinel-satellieten actief, waarvan Sentinel-2 elke vijf dagen het volledige aardoppervlak fotografeert. De Sentinel-beelden zijn open data tot minstens 2030 en bieden mogelijkheden om bijvoorbeeld landbouwschade ten gevolge van droogte in kaart te brengen.

https://viewer.terrascope.be/ 
(bij voorkeur te gebruiken in Chrome)

Bovenaan de viewer staat een kalender icoon. De data is beschikbaar vanaf 2015. Naast de kalender kan je aanduiden hoe veel wolken je in je beeld aanvaardbaar vindt. In die kalender wordt op basis van de percentage wolken die je koos een kleur gegeven aan de data (groen betekent dat het beeld onder je tolerantiegrens valt, oranje en rood geven aan dat de beelden van die dag niet voldoen die voorwaarde). De beelden worden in stroken opgenomen waardoor er niet altijd een volledige dekking is van België is. Ook al kies je dus een ‘groene dag’, dan nog bestaat de kans dat jouw specifieke area of interest niet volledig in beeld gebracht is. Dit maakt de toepassing
bijvoorbeeld al veel minder geschikt voor het in kaart brengen van overstromingen.

Het is de data van Sentinel-2 die via Terrascope kan geraadpleegd worden. Sentinel-2 neemt beelden op via 12 spectrale banden, gaande van zichtbaar licht tot opnames van radiostraling met zeer lange golflengte. Op basis van berekeningen of verhoudingen tussen die opnamebanden zijn 4 visuele lagen aangemaakt die een interpretatie van de toestand op het terrein mogelijk maken. Deze kan je raadplegen via de balk aan de linkerkant van het loket:

• NDVI geeft een indicatie voor het chlorofylgehalte van het loof.
• FAPAR geeft een indicatie voor fotosynthese en dus ook voor het groeien van vegetatie.
• LAI geeft een indicatie voor de dikte van de vegetatiebedekking, dus van biomassa.
• FCOVER geeft de oppervlakte weer (spatial extent) van de vegetatie.

In de viewer kunnen de beelden met een slider met elkaar vergeleken worden en kunnen tijdsreeksen opgemaakt worden. De beelden kunnen gedownload worden via de viewer, maar er zijn ook webservices beschikbaar.

Landbouwschade-app voor gemeenten

De Sentinel-2-beelden kunnen gebruikt worden om landbouwschade ten gevolge van droogte in kaart te brengen, zoals afgelopen zomer beschreven in de blog van VITO. De stad Tongeren liet zich hier intussen door inspireren en ging eind 2018 zelf aan de slag om op basis van de beelden een GIS-app te ontwikkelen om het administratieve proces van de registratie van de landbouwschade te vereenvoudigen. Het model, de code en de methodiek staan op GitHub (met dank aan Vicky Verscheijden).

Op de infosessie werden echter terecht de vraag gesteld of het wel opportuun is dat de oplossing voor het faciliteren van een verplichting opgelegd door de Vlaamse overheid moet komen van één creatieve gemeente, waarbij die applicatie door elke gemeente nog eens afzonderlijk moet opgezet worden zonder ondersteuning van diezelfde Vlaamse overheid. Momenteel wordt binnen het departement Landbouw & Visserij naar verluidt gewerkt aan een gelijkaardige applicatie en wordt er zelfs gekeken om het huidige systeem van registreren en vergoeden van landbouwschade helemaal te herzien. Voor de lokale besturen is het voorlopig dus nog even afwachten om zelf op zoek te gaan naar een generieke oplossing naar het voorbeeld van Tongeren, die voor alle gemeenten haalbaar is qua opzet. VITO toont zich alvast bereid om samen met VVSG mee te helpen nadenken.

Meer info over Terrascope, vragen en ideeën voor mogelijke projecten met deze data: info@terrascope.be.