Labels in de GRB-WMS: what you see is not always what you get

Het Omgevingsloket, software voor inname openbaar domein, de Verkeersbordendatabank, achtergrondkaarten in Geopunt… Al deze toepassingen gebruiken de webservice van het GRB of de Basiskaart Vlaanderen (GRB-WMS) als achtergrond. Deze kaart is een afgeleid product van de authentieke bronnen zelf (het GRB en CRAB). Aandachtige hergebruikers weten echter al een tijdje dat de labels van huisnummers en straatnamen in de GRB-WMS niet altijd correct overeenkomen met de authentieke bronnen zelf. Door het steeds stijgende hergebruik van deze achtergrondkaart in andere toepassingen, wordt dit probleem de laatste tijd meer en meer zichtbaar.

Enkele voorbeelden van foutieve labeling:

GRB-WMS in lokale toepassing inname openbaar domein

CRAB (LARA)

Deze fouten zorgen geregeld voor verwarring in afgeleide processen: omgevingsvergunningen worden soms aangevraagd op het verkeerde adres of het verkeerde perceel, innames openbaar domein worden soms ingetekend op een verkeerde plek of in de verkeerde straat.

De oorzaak van het probleem is redelijk complex. We doen hieronder een poging om dit bevattelijk uit te leggen, o.b.v. de presentatie van Informatie Vlaanderen (AIV) op de Technische Werkgroep GRB van 22/10/2018.

(Wie zich de technische details wil besparen, kan direct doorscrollen naar de conclusies onderaan deze pagina.)

Huisnummers

• Vroeger (van bij de start van LARA) gebeurde de labeling in de GRB-WMS o.b.v. de CRAB-koppeling van de adrespositie met het gebouw. Door de grote verschillen tussen CRAB-gebouwen (geschetst door de gemeente) en GRB-gebouwen werd al snel duidelijk dat dit niet werkbaar was. In CRAB zijn percelen immers stabieler dan de gebouwen.
• Om die reden is men al snel overgeschakeld naar labeling o.b.v. de koppeling adrespositie-perceel in CRAB. O.b.v. deze CRAB-koppeling worden dus in het GRB zowel een perceel als een gebouw gekoppeld aan een adres. Waar de initiële CRAB-koppelingen fout zijn, worden ze dus finaal fout ook gelabeld in de GRB-wms.
• AIV zal in Q1 2019 een nieuw algoritme lanceren dat systematisch volgende zaken doet:
  • Indien er vastgesteld wordt dat de koppeling adrespositie-gebouw verschillend is in GRB en in CRAB, worden alle koppelingen in het GRB verbroken, behalve die koppeling adres-gebouw die correspondeert met het CRAB. Op die manier wordt dus enkel de correcte koppeling behouden, als basis voor een nieuw label in GRB.
  • Kanttekeningen:
    • Adresposities waarvoor er in het CRAB geen koppeling met een gebouw aanwezig was, worden op die manier niet gecorrigeerd, maar dat is in vergelijking met de andere gevallen een minderheid.
    • Hiermee worden de meeste adreslabels in de GRB-WMS dus gecorrigeerd, maar de foute koppelingen adres-perceel in CRAB blijven wel fout. Nadeel is dan dat de gemeente daar geen zicht meer op heeft eens de GRB-WMS aangepast is. De correctie van al deze koppelingen (dus ook in CRAB) wordt pas meegenomen in de transitie CRAB-Adressen/Gebouwenregister.
• Naast de hoger vermelde fouten, zijn er nog een aantal weergaveproblemen die louter te maken hebben met de manier waarop de adressen gelabeld worden. In de GRB-WMS wordt slechts 1 huisnummerlabel per perceel weergegeven. Deze een-op-veel-relatie geeft op sommige plekken een onvolledig beeld.bijvoorbeeld bij een hoekpand met verschillende adresposities in een andere straat.
  

  Hoekpanden met meerdere adresposities in verschillende straten krijgen in de GRB-WMS slechts 1 huisnummerlabel

  

  Meerdere huisnummers met dezelfde adrespositie gekoppeld aan 1 perceel met verschillende gebouwen: elk gebouw krijgt hetzelfde geaggregeerde label.

   

Straatnamen

• Hier ligt het probleem enerzijds bij de kwaliteit van de (gemeentelijke) CRAB-data (ontbreken van koppelingen of koppeling straatnaam aan slechts 1 kant), maar anderzijds (en grotendeels) bij de snelheid van doorstroming/verwerking van CRAB naar GRB.
• Oplossing:
  • Er werd in 2016-2017 door AIV gewerkt aan een eenmalige kwaliteitsverbetering van het GRB-wegennetwerk. Op korte termijn is het voorstel om deze oefening te herhalen:
    • Q4 2018:
      • nieuwe inhaalbeweging om de verschillen tussen straatnamen GRB en CRAB te detecteren
    • 2019:
      • Manuele aanpassingen, d.w.z. zeer arbeidsintensief voor AIV.
      • Structurele verbetering van de detectie van meldingen. Dit zal een verbetering zijn voor de snelheid van verwerken, maar het blijft nog steeds gepaard gaan met een manuele sync-operatie van de kant van AIV. Op lange termijn moet ook hier de uitwerking van de decentrale bijhouding van het Wegenregister verbetering brengen.

De oplossing op korte termijn: labels uit de WMS?

• Het voorstel dat gedaan werd op de TWG GRB om de labels – desnoods tijdelijk – uit de GRB-wms te halen is voor AIV momenteel niet echt een optie. De huisnummers worden als essentieel ervaren naar situering toe.
• Labels overnemen uit de CRAB-WMS vraagt achterliggend blijkbaar dermate fundamentele wijzigingen in het productieproces van het GRB dat dit op korte termijn ook geen optie is. Bovendien zou dit op bepaalde plaatsen problemen blijven geven ter hoogte van geschetste CRAB-gebouwen.

Conclusies:

• De huidige GRB-WMS kan momenteel wat adressen betreft eigenlijk niet als een volwaardige authentieke bron gezien worden, maar hoogstens als een afgeleid product van het CRAB. Dit laatste is een belangrijke vaststelling en voor GIS-mensen (en hergebruikers) iets om zich van bewust te zijn, omdat bepaalde processen zoals gezegd (Omgevingsloket, inname openbaar domein…) intussen afhankelijk zijn geworden van deze WMS.
• Dit is een vervelende situatie voor Informatie Vlaanderen omdat zij zich hiermee bloot stellen aan de evidente kritiek vanuit gemeenten dat het principe van de basisregistraties en authentieke bronnen hier onderuit gehaald wordt (“practice what you preach”…).
• Het gaat hier over een probleem met een zeer complexe oorzaak waarvoor geen eenvoudige structurele oplossing op korte termijn bestaat.
  • AIV werkt aan een eenmalige inhaalbeweging en een nieuw algoritme dat in de loop van 2019 structureel verbetering zal brengen, maar niet 100% sluitend zal zijn.
  • De enige oplossing op korte termijn is de labels uit de GRB-WMS halen en deze gebruiken in combinatie met de CRAB-WMS. Dit is voor AIV naar hergebruik toe momenteel echter niet wenselijk. De discussie hierover zal verder gevoerd worden in VVSG-GIS. De vraag is misschien ook of huisnummerlabels überhaupt in de GRB-WMS thuis horen.