Alle Vlaamse gemeentebesturen kregen op 31/8/2020 een brief van VVSG met het aanbod om aan te sluiten bij een groepsaankoop van Fluvius en VVSG voor de aankoop van een 360°-beeldendatabank. Sinds 1 juli 2019 worden deze beelden immers niet meer gratis aangeboden door de Vlaamse overheid. De keuze om al dan niet deel te nemen is – zoals steeds – afhankelijk van de specifieke behoeften van de gemeente. We vatten de huidige context, de argumenten pro en contra en de alternatieven nogmaals samen.

Waarover gaat het?

Het gaat om street-level beelden (mobile mapping/street view), met een 3D-puntenwolk en bijhorende plugins (koppelingen) voor desktop-GIS-programma’s. Het product moet in feite een verderzetting zijn van de 360°-beeldendatabank die tot juni 2019 gratis ter beschikking gesteld werd door de Vlaamse overheid. Fluvius wil dit product met cofinanciering van gemeenten en andere intercommunales aankopen voor heel Vlaanderen.

Wat wordt er van de gemeente gevraagd?

De beslissing om als gemeente deel te nemen moet genomen worden uiterlijk 15/10/2020. Deelname houdt echter meteen een afnameplicht in. Het gaat hier slechts om een eenmalige opname van beelden, in de periode 2021-2022. De eenmalige prijs hiervoor wordt per gemeente berekend aan de hand van het aantal km openbare weg. Daarna wordt er nog een beperkte jaarlijkse hostingkost betaald (tussen €600-€1200) zolang de gemeente de beelden in de webapplicatie wil beschikbaar houden. Het bestek met de technische vereisten wordt in de komende weken opgemaakt, maar er is op voorhand dus nog geen duidelijkheid over de leverancier en de exacte prijs. In die zin vraagt Fluvius dus van de gemeenten een blanco cheque.

Is dit effectief een voordelig aanbod?

De groepsaankoop zal wel degelijk zorgen voor een substantiële prijsvermindering ten opzichte van een individueel contract als gemeente. Bovendien word je als gemeente ontlast van een overheidsopdracht. Voor gemeenten die zelf al uitgemaakt hadden dat ze dit type product willen aanschaffen, is dit dus zeker een interessant aanbod.

Als gemeente is het dus belangrijk om eerst te gaan bepalen welk type product het meest aan de interne behoeften voldoet.

Zijn er alternatieven en wat is het verschil?

Een aantal gemeenten hebben intussen, na een korte behoeftebepaling, geopteerd voor het alternatief van Plan3D van de firma Vansteelandt. Dit product bestaat uit een hoge resolutie orthofoto (4 cm grondresolutie), in combinatie met een webapplicatie met schuine (oblieke) luchtbeelden vanuit 4 hoeken. Ten opzichte van street-level beelden heeft dit als voordeel dat ook binnengebieden en zij- en achtergevels goed zichtbaar zijn. Hierdoor wordt dit vaak als een geschikter instrument ervaren door bijvoorbeeld een dienst Omgeving .

Als echter eerder een dienst Mobiliteit of Openbaar Domein vragende partij is, kan de voorkeur eerder uitgaan naar street-level beelden. Nadeel t.o.v. het product van Fluvius is immers dat er bij Plan3D minder nauwkeurig in 3D-beelden gemeten kan worden en dat er (nog) geen GIS-plugins zijn om bijvoorbeeld rechtstreeks in de beelden te karteren. (Anderzijds kan de Plan3D-orthofoto zelf wel steeds in een GIS als ondergrond gebruikt worden als referentiekaart.)

Belangrijk is verder nog dat de beelden hier i.t.t. bij Fluvius wel vernieuwd worden, en dat minstens om de 2 jaar. Indien de gemeente wil ingaan op het aanbod van de street-level beelden, moet er dus mee rekening gehouden worden dat de nieuwe beelden in het slechtste geval pas in 2023 beschikbaar zullen zijn. In afwachting zullen wellicht de bestaande, verouderde beelden (2014-2016) beschikbaar zijn.

Nog een verschil is ten slotte dat er bij de piste Fluvius een onbeperkt aantal gelijktijdige gebruikers is, terwijl dat bij Plan3D in principe beperkt is tot 1 (bijkomende simultane users tegen betaling).

Omdat de provincie West-Vlaanderen recent aangekondigd heeft dit product voor het hele grondgebied te zullen aanschaffen (kennisgeving van de beslissing van de deputatie volgt als alles goed gaat in de loop van oktober), krijgen alle West-Vlaamse gemeenten 50% korting op de normale prijs. De prijs wordt hier berekend op basis van de oppervlakte van de gemeente. Voor gemeenten met een kleine oppervlakte wordt dit dus zéér goedkoop. Voor reeds bestaande klanten wordt er bovendien voor de resterende looptijd van het bestaande contract retroactief een korting verrekend in de vorm van een creditnota.

Image-V en Cyclomedia (mogelijke leveranciers van de groepsaankoop) zijn sinds begin september de gemeenten aan het benaderen met een voorstel voor street-level beelden aan een prijs van ongeveer €25/km. Gemeenten die alsnog zelf dit product willen aanschaffen, kunnen dat dus ook rechtstreeks doen, weliswaar via een overheidsopdracht en aan een relatief scherpe prijs, maar nog steeds een stuk boven die van Fluvius (de €25/km wordt hier immers aangerekend per jaar – bij Fluvius is dit een eenmalige kostprijs). Bijkomend voordeel is hier dan wel dat de inwinning sneller zal gebeuren dan bij Fluvius én dat er een jaarlijkse bijhouding kan voorzien worden ter hoogte van gemelde wijzigingen in het openbaar domein (o.b.v. GRB-anomalieën)..

Modelbeslissing en bestek zijn doorgemaild naar alle gemeentebesturen op 28/9. Indien de gemeente niet wenst in te gaan op de groepsaankoop van Fluvius, is er hiervoor geen verdere actie nodig.